Antidecubitus zitkussens in een overzicht

Doorzitplekken op het zitvlak oftewel decubitus is iets wat je absoluut wilt voorkomen.

Helaas hebben rolstoelgebruikers hier vaak last van.

Waarom is dit zo?

In dit artikel leg ik je uit wat decubitus is en welke zitkussens er zijn ter preventie van doorzitwonden.

Wat is decubitus?

Rolstoelgebruikers zitten doorgaans de hele dag in dezelfde houding. Door druk- en schuifkrachten worden de bloedvaatjes samengedrukt. Daarnaast zorgt transpiratie voor extra wrijving van het zitvlak. De bloedvaten zorgen er normaal gesproken voor dat het weefsel van bloed en zuurstof wordt voorzien.

Wanneer bloedvaatjes en weefsel te lang zonder zuurstof komen te zitten kan dit afsterven en voor lelijke wonden zorgen. Decubituswonden genezen slecht en kunnen voor infecties zorgen. Decubitus is dus niet hetzelfde als aambeien.

Regelmatig verzitten of van houding veranderen is het advies om decubitus te voorkomen. Daarnaast kan er gebruik gemaakt worden van een antidecubitus zitkussen.

Dit kussen zorgt ervoor dat de druk van het lichaam verdeeld wordt zodat er minder druk uitgeoefend wordt op het zitvlak.

Er zijn veel verschillende soorten kussens die preventief werken bij decubitus. De inzet van deze kussens is afhankelijk van de aard van de problemen en de persoonlijke kenmerken van de gebruiker.

 

Luchtkussens

Bij zitkussens met lucht wordt de druk verdeeld door een luchtlaag. Dit kan door middel van een ballonsysteem (ROHO), luchtzakjes (Vicair) of luchtstroken (Repose). Deze luchtkussens bieden de meeste preventie tegen decubitus door de optimale drukverdeling.

Luchtkussens zijn tevens goed ventilerend waardoor de kans op transpiratie verminderd wordt en hierdoor neemt de kans op decubitus af.

Toch is dit kussen niet voor iedereen geschikt. Met name de flexibiliteit van het zitkussen kan soms onaangenaam zijn voor sommige rolstoelgebruikers.

Gelkussens

In deze kussens zorgt een gel ervoor dat de druk verdeeld wordt over het kussen. De vloeibare gel positioneert de gebruiker goed en heeft daarnaast een hoog absorptievermogen voor schokken. De gel zorgt tot slot voor een goede warmte afvoer waardoor de kans op transpiratie kleiner wordt.

Gelkussens geven een goede ondersteuning aan de gebruiker.

Traagschuim kussens

Tempur is een veelgebruikt materiaal in zitkussens om de druk te verdelen. Dit traagschuim zorgt er voor dat het kussen zich vormt naar de contouren van het zitvlak. Een nadeel van dit kussen is de warmteregulatie. Het schuim isoleert waardoor mensen met een probleem in de  temperatuurhuishouding beter geen gebruik van dit kussen moeten maken.

De kans op transpireren is groter waardoor de kans op decubitus kan toenemen.

Hoewel er vele kussens zijn voor rolstoelgebruikers is er niet een zitkussen dat optimaal is voor iedereen. Elke persoon is anders en afhankelijk van de aandoening worden er andere eisen aan het zitkussen gesteld. Het luchtkussen wordt in vele gevallen gebruikt omdat het in de meeste gevallen het beste preventief werkt en daarnaast bij aanwezige decubituswonden de druk goed kan verdelen. Bij de selectie van een goed zitkussen wordt aangeraden om een deskundig ergotherapeut/arts te raadplegen.