De ziekte van Bell is een plotselinge verlamming van de spieren in het gezicht.
Andere namen voor deze ziekte zijn aangezichtsverlamming, facialis parese of Bellse parese. Kenmerkend zijn de scheefstand van de mond en één van ogen.
Wat is de ziekte van Bell?
De verlamming is meestal aan één kant. Hierdoor gaat het gezicht scheef staan. De verlamming ontstaat door een ontsteking van de aangezichtszenuw (nervus facialis).
De zenuw is de belangrijkste motorische aangezichtszenuw (zevende zenuw) en loopt vanuit de hersenen door een nauw benig kanaal naar de aangezichtsspieren van een gezichtshelft.
Door de ontsteking zwelt de zenuw op, zodat hij wordt afgekneld in het botkanaaltje. De beschadigde zenuw kan de aangezichtsspieren niet meer (goed) laten bewegen. Er ontstaat dan een verlamming van een gezichtshelft.
De Engelse chirurg Sir Charles Bell (1774-1842) is de ontdekker van deze aandoening waardoor de ziekte zijn naam ontleend. Hij beschreef rond 1820 voor het eerst deze ziekte. Net zoals nu was er destijds ook geen goede remedie voor deze aandoening.
In Nederland komt de ziekte van Bell per jaar bij circa 1 op 5000 volwassenen voor. De aandoening komt evenveel voor bij vrouwen als bij mannen en evenveel links- als rechtszijdig.
Opvallend is dat mannen de ziekte van Bell opvallend vaak tussen hun 30e en 40e jaar krijgen.
Bij kinderen komt de verlamming minder vaak voor.
Oorzaken ziekte van Bell
De verlamming van de nervus facialis ontstaat vaak na een periode van afkoeling of tocht (bijv. een open autoraampje).
Het kan ook ontstaan na hevige emoties en spanningen, zeer waarschijnlijk door een reactivatie van het herpes simplex virus I.
De ziekte van Bell (50% van de gevallen) wordt vermoedelijk veroorzaakt door het herpes simplex virus type 1. Dit virus is ook de veroorzaker van de ‘koortslip’. Het is waarschijnlijk al aanwezig in het zenuwweefsel.
Door grote temperatuurverschillen (volgens sommigen), tocht en heftige emoties (onder andere) wordt het virus actief. Hierdoor ontstaat een ontsteking van de aangezichtszenuw.
Deze zwelt op en wordt afgeklemd in het botkanaaltje. Een beschadiging of het afsterven van de zenuw is het gevolg.
Veelmensen zijn drager van het virus. In de meeste gevallen heeft dat geen nare gevolgen.
Naast temperatuurverschillen kan een verminderde weerstand een uitbraak van het virus mogelijk maken.
De wetenschappers komen steeds meer tot de conclusie dat stress een oorzaak kan zijn van een verzwakking van het afweersysteem.
Symptomen
De symptomen van de ziekte van Bell kunnen we in 2 fases onderscheiden. De eerste fase kenmerkt zich vaak door een plotselinge verandering van smaak. Koffie of thee smaakt ineens heel anders.
Daarnaast klinken harde geluiden in het oor aan de kant waar de verlamming op zal treden erg hol.
Er ontstaat een zeurende pijn achter het oor, dit komt waarschijnlijk als gevolg van een lichte druk op de zenuw.
Wanneer je het oog wil sluiten, zal de oogbol naar boven draaien.
Dit wordt ook wel het fenomeen van Bell genoemd.
In normale omstandigheden gebeurt dit ook alleen is dit niet zichtbaar omdat de oogleden sluiten.
De 2e fase kenmerkt zich door de uitval de spieren aan één zijde van het gezicht. Het oog kan niet meer worden gesloten, de mondhoek gaat scheef hangen, het gezicht staat scheef, er kan speeksel uit de mond lopen en de patiënt kan minder goed de lippen gebruiken bij het spreken.
Door de verlamming van de sluitspier van het oog kan het oog ontstoken raken.
Behandeling
Bij ongeveer 70 procent van de gevallen geneest de verlamming vanzelf, zonder therapie. De overige 30 procent houdt een beschadiging over aan de zenuw en heeft in meer of mindere mate last van restverschijnselen.
Bij een toename van de leeftijd neemt de kans op 100% herstel van de symptomen af. In het slechtste geval is pas na drie – tot drieënhalve maand het begin van het herstel te zien. Na twaalf maanden kan er worden beoordeeld of het herstel definitief is.
Medicatie
Bij ernstige of snel verergerende verlammingen wordt er gestart met een behandeling met prednison en een antiviraal middel. Beschadiging van de zenuw treedt dan minder vaak op.
Dit kan tijdelijke bijwerkingen geven, zoals: een licht honger- en dorstgevoel en minder goed slapen. Opvallend is verder dat de oorpijn verdwijnt. De behandeling moet binnen een week na het ontstaan van de klachten beginnen.
Hoe hoger de leeftijd, hoe kleiner de kans op volledig herstel. Het nut van deze behandeling moet worden afgewogen tegen eventuele problemen die kunnen ontstaan bij een reeds bestaande suikerziekte of een verhoogde bloeddruk. Het is van belang dat u twee weken rustig aan doet. Vermijdt tocht, afkoeling en lichamelijke of geestelijke inspanning.
Daarnaast worden er oogdruppels geadviseerd om ontsteking van het oog te voorkomen.
De informatie op deze website is geen vervanging voor professionele hulp. De gebruiker dient bij ernstige of aanhoudende klachten, of bij twijfel, altijd contact op te nemen met de huisarts of een andere hulpverlener.